Όπως αναφέραμε στο προηγούμενο σχετικό μας άρθρο Μύθοι της Ρόδου, η μυθολογία επινοήθηκε για να ερμηνεύσει σημαντικά γεωλογικά ή μετεωρολογικά φαινόμενα. ‘Αλλη μια σημαντική ιστορία στη μυθολογία της Ρόδου η οποία έχει επιβιώσει κατά τη διάρκεια των αιώνων σχετίζεται με την περιοχή της Κρητηνίας. Η Κρητηνία βρίσκεται στη δυτική πλευρά του Αταβύρου, του ψηλότερου βουνού της Ρόδου.
Ένας από τους γιους του κρητικού βασιλιά Μίνωα, ο Κατρέας, είχε τρεις κόρες και έναν γιο. Την Αερόπη, την Κλημένη, την Απημοσύνη και τον Αλθαιμένη. Όταν ο Κατρέας συμβουλεύτηκε το μαντείο για να μάθει το μέλλον του, ανακάλυψε ότι θα σκοτωθεί είτε από τα παιδιά του είτε από τα εγγόνια του. Θέλοντας να αποφύγει το χρησμό του μαντείου, πήρε την αδερφή του Απημοσύνη, μπήκαν σε ένα πλοίο και έφυγαν. Κατέληξαν στη Ρόδο, νότια της Κάμειρου, σε ένα μέρος που ο Αλθαιμένης ονόμασε «Κρητηνία» για να του θυμίζει την Κρήτη, τον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε.
Εν τω μεταξύ, η Απημοσύνη μεγάλωσε και έγινε μια πολύ όμορφη κοπέλα. Σύμφωνα με το μύθο, ο θεός Ερμής συγκλονίστηκε τόσο πολύ από την ομορφιά της που την κυνήγησε για να ζευγαρώσει μαζί της, αλλά το κορίτσι κατάφερε να δραπετεύσει. Στη συνέχεια, ο Ερμής έστησε μια παγίδα στο μονοπάτι που ακολουθούσε η Απημοσύνη κάθε φορά που πήγαινε σε μια πηγή για να πάρει νερό. Έτσι, κατάφερε να τη συλλάβει και την βίασε με αποτέλεσμα το κορίτσι να μείνει έγκυος.
Όταν η Αλθαιμένης την είδε, εξοργίστηκε και ζήτησε από την άγαμη αδερφή του να του εξηγήσει πώς και από ποιον έμεινε έγκυος. Όταν αυτή του εξήγησε τι είχε συμβεί, εκείνος δεν την πίστεψε και την χτύπησε τόσο δυνατά που το κορίτσι πέθανε.
Εν τω μεταξύ πίσω στην Κρήτη, ο Κατρέας συνέχισε να φοβάται το χρησμό του μαντείου. Έτσι, έδωσε στις δύο κόρες του, την Αερόπη και την Κλυμένη στον Ναύπλιο και τον διέταξε είτε να τις εγκαταλείψει σε μια ξένη γη είτε να τις πετάξει στη θάλασσα. Τα δύο κορίτσια είχαν ερωτευτεί άνδρες της φρουράς του. Ο Ναύπλιος, έχοντας αναστολές, αγνόησε τις εντολές του Κατρέα επειδή ερωτεύτηκε την Κλυμένη. Την παντρεύτηκε και απόκτησε έναν γιο μαζί της, τον διάσημο ήρωα Παλαμήδη. Έδωσε επίσης την Αερόπη στον φίλο και συνάδελφό του Πλεισθένη, γιο του Ατρέα. Εκείνη γέννησε δύο γιους, που αργότερα έγιναν πολύ διάσημοι, τον Αγαμέμνωνα και τον Μενέλαο.
Χρόνια αργότερα, ο Κατρέας ξεκίνησε να ταξιδεύει αναζητώντας έναν καλό νεαρό άνδρα για να κληρονομήσει το θρόνο του. Στα μέσα μιας νύχτας, το πλοίο του αναγκάστηκε να κάνει στάση στη Ρόδο. Ο Αλθαιμένης με τους στρατιώτες του επιτέθηκαν στους «εισβολείς», νομίζοντας ότι ήταν πειρατές κι έτσι η προφητεία ολοκληρώθηκε. Ο Κατρέας πέθανε στα χέρια του γιου του, μετά από το χτύπημα του ακοντίου του. Όταν ο άντρας ανακάλυψε την αλήθεια, προσευχήθηκε να ανοίξει η γη και να τον καταπιεί, πράγμα που συνέβη.
Ο μύθος του Αλθαιμένη, που τιμήθηκε από τους αρχαίους Ροδίτες ως τοπικός ήρωας, σίγουρα μοιάζει με παραλλαγή του μύθου του Οιδίποδα. Το όνομά του συνδέεται με την Αλθαία, που σημαίνει «θεραπεία» και ίσως είναι ένα άλλο όνομα της Σελήνης, που σημαίνει «νοσοκόμα»(εκείνη που συμβάλλει στην ανάπτυξη και έχει θεραπευτικές ικανότητες).
Μια άλλη μυθική παραλλαγή παρουσιάζει τον Αλθαιμένη ως γιο του Κίσσου, λατρευτή του Διονύσου. Σε κάθε περίπτωση το τέλος του μύθου με την εξαφάνιση του Αλθαιμένη στο γκρεμό, υποδηλώνει ότι η λατρεία του ήρωα αντανακλά μια λατρεία θεού που ανήκει στη γη με κρητική καταγωγή, κρίνοντας από τον τόπο που ονομάζεται Κρητηνία.
Η ετυμολογία του ονόματος “Απημοσύνη” μας δίνει επίσης μερικές χρήσιμες πληροφορίες. Σημαίνει “αυτός που δραπετεύει από τον πόνο, τον ακίνδυνο”. Τόσο η μεταφορά του νερού από μια πηγή όσο και το κορίτσι που παγιδεύτηκε αποκαλύπτουν μια σειρά μαγικών τελετών για να προκαλέσουν βροχή. Ο βιασμός της Απημοσύνης από τον Ερμή μπορεί να αντικατοπτρίζει ή να υποδηλώνει την αρπακτική εκμετάλλευση του νερού σε περιόδους ξηρασίας, από την οποία η Ρόδος υπέφερε πολύ. Μπορεί επίσης να σημαίνει τεράστιες βροχοπτώσεις που προκαλούσαν θανατηφόρες πλημμύρες.
Πηγή:
Μάριος Βερέττας, 2017, Η Μυθολογία της Ρόδου, EDITIONS VERETTA
Σας άρεσε το άρθρο μας? Αφήστε τη γνώμη σας από κάτω στα σχόλια ή σε προσωπικο mail. Επιπλέον, αν πιστεύετε ότι μπορεί να φανεί χρήσιμο και σε άλλους μοιράστε το στα social media και κάντε την εγγραφή σας στο newsletter μας για να λαμβάνετε πρώτοι τα άρθρα μας!
